Epidemia COVID-19 nie tylko dezorganizuje życie społeczne i gospodarcze, ale również wywiera negatywny wpływ na funkcjonowanie organizacji pozarządowych. W ramach realizacji zadań publicznych przedstawiciele III sektora prowadzą placówki dla bezdomnych, szkoły czy domy dziennego pobytu, organizują działania kulturalne, sportowe czy edukacyjne. Obecnie dużą część z nich muszą zawiesić, a placówki zamknąć. Istotnym problemem sygnalizowanym przez organizacje jest konieczność ponoszenia kosztów stałych funkcjonowania organizacji w sytuacji drastycznego spadku wpływów z odpłatnej działalności statutowej i działalności gospodarczej. Wspomniane podmioty sygnalizują także problemy związane z rozliczaniem poniesionych wydatków na działania, które musiały zostać odwołane z powodu zagrożenia epidemiologicznego. W skrajnych przypadkach przedłużanie sytuacji kryzysowej oraz brak wsparcia rządu może grozić likwidacją organizacji.
W odpowiedzi na te problemy, zgodnie z zapowiedziami wicepremiera prof. Piotra Glińskiego procedowane są przepisy wdrażające działania osłonowe skierowane do organizacji pozarządowych.
Rada Ministrów 27 kwietnia 2020 r.podjęła Uchwałę w sprawie przyjęcia „Programu wsparcia doraźnego organizacji pozarządowych w zakresie przeciwdziałania skutkom COVID-19”.
Program, którego budżet wyniesie 10 mln złotych, powstał z inicjatywy wicepremiera Piotra Glińskiego, Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego. Głównym celem inicjatywy będzie wsparcie bytu instytucjonalnego organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz wsparcie ich działań dotyczących przeciwdziałania COVID-19.
Instytucją Zarządzającą programem będzie Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.
Dofinansowanie można będzie przeznaczyć w szczególności na:
- Przygotowanie i realizację działań podejmowanych w uzupełnieniu zadań administracji publicznej w celu przeciwdziałania COVID-19 w społecznościach lokalnych;
- Przygotowanie i realizację działań podejmowanych w zastępstwie bądź w uzupełnieniu zadań, które w całości lub części musiały zostać odwołane na skutek COVID-19;
- Przygotowanie i realizację działań podejmowanych w celu podtrzymania funkcjonowania organizacji zagrożonego na skutek COVID-19;
- Zakup sprzętu i materiałów niezbędnych do realizacji przedsięwzięć, o których mowa wyżej;
- Wynajem siedziby, lokalu do realizacji działań, jeśli środki przeznaczone na ten cel zostały utracone na skutek COVID-19.
Dotacje w ramach Programu będą dostępne dla:
- organizacji pozarządowych, o których mowa w art. 3 ust. 2 UoDPPiW, w tym w szczególności stowarzyszeń (w tym zwykłych) i ich związków, fundacji oraz jednostek terenowych organizacji pozarządowych posiadających osobowość prawną,
- osób prawnych i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów ustaw: o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego,
- spółdzielni socjalnych,
- kół gospodyń wiejskich,
- spółek akcyjnych i spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz klubów sportowych będących spółkami działającymi na podstawie przepisów UoSp, które nie działają w celu osiągnięcia zysku.
Program ma działać w okresie trwania stanu zagrożenia epidemicznego oraz 90 dni po jego zakończeniu.
